Studia zaoczne to jedna z form w której można realizować studia wyższe. Polski system edukacyjny opisany jest w ustawie Prawo Oświatowe i zakłada, że obywatel RP ma obowiązek i prawo przejść przez następujące szczeble systemu:
1. Przygotowanie przedszkolne.
Roczne obowiązkowe przygotowanie sześciolatków do rozpoczęcia nauki w szkole.
2. Szkoła podstawowa.
Osiem lat nauki w szkole o profilu ogólnokształcącym. Pierwsze trzy lata zwane nauczaniem początkowym to nauka pisania, czytania, liczenia. Kolejne to nauka przedmiotów będących odrębnymi dziedzinami nauki.
3. Szkoła ponadpodstawowa.
Można uczyć się w czteroletnim liceum ogólnokształcącym – absolwenci nie mają zawodu, ale zdają egzamin maturalny będący przepustką do dalszej edukacji.
Szkoły ponadpodstawowe to również szkolnictwo zawodowe i techniczne. Zdobycie zawodu umożliwia podjęcie pracy zaraz po szkole. Absolwenci szkół zawodowych mogą kontynuować naukę w technikach i zdać maturę. Matura, podobnie jak dla absolwentów ogólniaków, to możliwość podjęcia studiów.
Obecnie jesteśmy w trakcie wdrażania kolejnej reformy systemu. Przez kilka lat będziemy mieć jeszcze do czynienia z młodzieżą, która w 2019 roku ukończy gimnazjum i trzyletnią szkołę średnią, a nie czteroletnią jak absolwenci podstawówek.
4. Studia pierwszego stopnia.
To trzyletnie studia dające tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera. Czasem ten typ wykształcenia nazywa się niepełnym wyższym.
5. Studia drugiego stopnia.
Dwuletnie studia, które są uzupełnieniem poprzednich. W trakcie czterech semestrów studenci przygotowują pracę dyplomową magisterską. Obrona pracy z wynikiem pozytywnym uprawnia absolwenta studiów do używania tytułu zawodowego magistra.
Studia pierwszego i drugiego stopnia można realizować jako jednolite, trwające pięć lat studia magisterskie.
Odrębną kategorią są studia na uczelniach medycznych oraz studia weterynaryjne. Trwają dłużej, a ich absolwenci uzyskują tytuł lekarza, który jest równoznaczny z tytułem magistra.
6. Studia trzeciego stopnia.
Studia doktoranckie, kształcące nowe kadry naukowe. Bardzo prestiżowe, trudne, wymagające wybitnych zdolności i wielkiej pracowitości. Trwające od dwóch do czterech lat kończą się napisaniem i obroną pracy dyplomowej, która jest poważną, samodzielnie napisaną rozprawą naukową. Absolwent tych studiów po obronie pracy uzyskuje naukowy tytuł doktora.
Równolegle z trzema stopniami studiów nadających tytuły, można w Polsce uzupełniać wiedzę i kształcić nowe umiejętności na studiach podyplomowych. Ten rodzaj studiów nie nadaje nowego stopnia, nie zmienia poziomu wykształcenia. Studia podyplomowe zmieniają kwalifikacje – dzięki nim można mieć nowy zawód. Zmiana zawodu podczas trwających trzy semestry studiów dla wielu ludzi jest nowym otwarciem, odnalezieniem nowego miejsca na rynku pracy. Bywa szansą nie tylko na utrzymanie starej pracy, ale daje nowe możliwości i perspektywy rozwoju zawodowego.
Każdy szczebel i rodzaj studiów można w naszym kraju realizować w formie:
– studiów stacjonarnych, zwanych dziennymi; to najczęściej wybierana forma przez młodzież kończącą szkoły średnie,
– studiów niestacjonarnych, czyli zaocznych; forma wygodna dla pracujących; nauka odbywa się w formie weekendowych zjazdów organizowanych przez uczelnię najczęściej dwa razy w w miesiącu,
– studiów wieczorowych – korzystają z nich pracujący mieszkańcy ośrodków akademickich; nauka odbywa się w dni powszednie w późnych godzinach popołudniowych i wieczorem,
– studiów eksternistycznych – to szczególny rodzaj studiów przeznaczonych dla osób, które samodzielnie zdobywają wiedzę i zaliczają program studiów na zaliczeniach i egzaminach; studia wymagające dużej dyscypliny, pilności, pracowitości,
– studia w indywidualnym toku – studia które najczęściej dotyczą osób nieprzeciętnie zdolnych, które studiują kilka kierunków jednocześnie; indywidualny tok umożliwia modyfikację programów studiów i dostosowanie ich do potrzeb i możliwości studiującego.
Najwięcej studentów w Polsce to studenci studiów stacjonarnych jednolitych, czyli magisterskich trwających 5 lub 6 lat. Na drugim miejscu są studenci niestacjonarni. Niemal każda uczelnia ma w swojej ofercie studia zaoczne. Ich program nie różni się od programu studiów dziennych. Studenci zaoczni muszą jednak samodzielnie opracowywać więcej lektur, czy pisać więcej prac potwierdzających poziom wiedzy i umiejętności. Taki system wymaga pracowitości i sumienności, ale dla osób pracujących, które chcą skończyć studia wyższe, jest idealnym rozwiązaniem.
Studia niestacjonarne z reguły są płatne. Bywa, że uczelnia oferuje miejsca na niepłatnych studiach realizowanych w ramach projektów finansowanych z pieniędzy UE.
